Menopoz döneminde yaşanan sıkıntıların bir bölümü östrojen eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Bu dönemde uygulanan tedavide amaç, kadındaki eksik hormonların dışarıdan tamamlanmasıdır. Menopozda uygulanan hormon tedavisi, aslında replasman yani eksik olanın yerine konmasıyla uygulanan bir tedavidir. Bu tedavi sayesinde kadınlardaki menopoz yakınmaları ve kemik erimesi sorunu daha az görülmektedir.

Östrojen tedavisiyle kadınlardaki sıcak basmalarının %75 oranında azalması sağlanır. Ayrıca uyku düzensizlikleri, anksiyete, depresyon ve hafıza bozuklukları düzeltilir. Menopozdaki vajinal kuruluk, cinsel ilişkide ağrı gibi sorunlar ortadan kaldırılır. Sık idrara çıkma, zor idrar yapma ve idrar kaçırma gibi yakınmalarda düzelme sağlanır. Östrojen eksikliğinde oluşan cilt kırışıklıkları, incelme, saçlardaki kuruluk ve tırnak kırılmalarını azaltır. Bu tedavi sayesinde osteoporoz durdurulmakta, hatta tedavi edilmektedir. Kemik kaybı azaltılmakta, kalça kırıkları daha az meydana gelmektedir.

Adetin kesilmesinden sonra ya da cerrahi olarak menopoza giren kadınlara operasyondan 10-15 gün sonra bu tedavinin uygulanması gerekir. Kadınların çoğunda menopozdan önce, daha adet görürken sıcak basması ve terleme yakınmaları başlar. Günümüzde östrojen eksikliğinden kaynaklanan değişimlerin, özellikle kemik erimesinin son adetten 1-2 yıl önce başladığı bilinmektedir. Bu yüzden menopoz döneminin yaklaşmasında yakınmaları başlayan kadınlara hormon replasman tedavisi daha önce başlatılabilir. Bu süreçte doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda hormon tedavisine başlamanın zamanı daha önemlidir. Bu hapların içinde de östrojen ve progesteron olsa da hormonların dozu daha fazladır. İlaçların kullanımı devam ettikçe adetler düzenli olacak ve menopoza giriş fark edilmeyecektir. Menopoza girmeyen kadınlarda uygulanan hormon tedavisinin gebelikten koruma etkisi bulunmamaktadır. Bu yüzden yaşı 40'ı geçen kadınlarda ve doğum kontrol hapı kullananlarda yılda bir defa menopoza girme açısından hormon ölçümü yapılmalıdır. Test pozitif çıkarsa, doğum kontrol hapı kesilmeli ve düşük dozdaki hormon replasman tedavisine başlanmalıdır.

Hormon tedavisinden önce yapılan tetkikler, normalde bu yaştaki kadınlara riskli hastalıkların taranması için yapılır. Tedaviden önce hastaların öyküsü alınıp, hastalıkları, daha önceden hormon tedavisi alıp almadıkları, aldıkları ilaçlar sorgulanır. Fiziki muayenesi yapılır ve üreme organları hakkında inceleme yapılır. Rahim ağzı kanseri için Pap smear tarama testi yapılır. Transvajinal ultrason yapılır. Bu şekilde kistik yapılar, tümörler teşhis edilir. Meme muayenesi yapılarak değerlendirme tamamlanır. Daha sonra tam kan sayımı, idrar tetkiki, gaitada gizli kan, açlık kan şekeri, kemik dansitometrisi, mamografi gibi bazı kan tetkikleri ve görüntüleme tetkiklerinin yapılması istenir.

Sıcak basması, terleme gibi yakınması olanlara, cinsel isteksizlik çekenlere, ruhsal sorunlar yaşayanlara, cilt incelmesi sorunu olanlara, cinsel ilişkide ağrı, vajinal kuruluk yakınması olanlara, osteoporoz riski taşıyanlara hormon replasman tedavisi uygulanabilir. Ancak bu tedavinin yapılması bazen sakıncalı olabilir. Sebebi belirlenemeyen vajinal kanamaları olanlara, meme kanseri olanlara, karaciğer ve böbrek hastalarına, rahim kanseri olanlara, çikolata kisti olanlara, akut derin ven trombozu olan, kalp hastalığı bulunan hastalara hormon tedavisi yapılması uygun değildir. Ayrıca hastaların migren sorunu, obezite, hipertansiyon, sigara alışkanlığı, Alzheimer gibi hastalıkları da olmamalıdır.

Bu tedavinin uygulanması farklı yollardan olabilir:

Hormon tedavisi, rahmi alınan hastalara progesteron hormonu verilmesine gerek kalmaz. Sadece östrojen verilmesi yeterli olur. Menopozun etkilerinin giderilmesi için temel hormon östrojendir. Ancak rahmi alınmamış olan hastalara rahimde kansere neden olmaması için östrojen, progesteron hormonu ile birlikte verilir. Ağızdan yapılan tedavi sırasında hormonlar kesintili olarak ya da sürekli verilebilir. Bu tedaviyi alan kadınlarda siklus dönemi 30 gün kabul edilmektedir. Tam menopoza girmemiş olanlarda, 21 günlük tedavi uygulanabilir. 7 gün ara verildiğinde adet kanaması meydana gelir.