Tiroid, vücut için oldukça hayati önem taşıyan bir hormona verilen isimdir. Tiroid hormonu, tiroid bezi tarafından salgılanmaktadır. Tiroid bezi, boynun ön kısmında yer alan kelebek şeklinde bir yapıya sahiptir ve biri sağ lob diğeri ise sol lob olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Tiroid bezinin salgıladığı hormonun, vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi depolaması ve kullanabilmesi gibi temel işlevleri bulunmaktadır.

Ancak tiroid bezinin tiroid hormonu salgılayabilmesi için iyot adı verilen maddeye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu maddenin vücutta yeterli düzeyde bulunmaması halinde, tiroid hormonunun salgıladığı hormon miktarı da değişiklik gösterir. Bu durumda bazı tiroid hastalıkları meydana gelebilir. Tiroid hormonu, tüm vücut mekanizmasını derinden etkileyen bir hormondur. Vücudun terlemesinden adet düzenine ve hatta uyku düzenine kadar pek çok vücut fonksiyonunun yerine getirilmesinde büyük öneme sahiptir.

Tiroid hormonu tarafından salgılanan hormon düzeyine bağlı olarak birtakım tiroid hastalıkları yaşanabileceği gibi, tiroidin kendisinden kaynaklanan bazı tiroid hastalıkları da söz konusu olabilir. Özellikle tiroidin kendi yapısında meydana gelen hastalıklar daha ağır vakalardır. Bunlardan bazıları:

Bu hastalıkları tespit edebilmek için bazı görüntüleme tekniklerine başvurulması gerekmektedir. Bu teknikler arasında ultrason ve sintigrafi yer almaktadır. Bazı ağır tiroid vakalarında da biyopsi alınarak sonucuna göre ameliyat veya kemoterapi gibi alternatif yöntemlerle tiroid hastalığı tedavi edilmeye çalışılır.

Hipotiroidi, salgılanan hormon düzeyi ile alakalı bir tiroid hastalığı türüdür. Oldukça sık rastlanan bir tiroid hastalığı çeşididir. Hipotiroidi hastalığı halinde, tiroid bezi tarafından salgılanan hormon miktarı vücudun ihtiyaç duyduğu düzeyin çok altında gerçekleşmektedir. Bu durumda hastaların hayat kalitesi önemli ölçüde düşmektedir. Hipotiroidi hastalığının bazı temel belirtileri şunlardır:

Bu belirtilerin yaşanması halinde hastaların ihmal etmeden bir endokrin kliniğine başvurmaları gerekmektedir. Yapılacak basit kan sayımları ile hastanın hormon değerlerine bakılır ve dışarıdan hormon takviyesi için ilaç tedavisine başlanır. Tedavi süreci genelde tek tiptedir ve basit gibi görünür. Ancak verilen hormon ilaçlarının sürekli olarak dozunun ayarlanması için belli aralıklarla kontrole gidilmesi gerekmektedir. Ayrıca ilacın aç karnına alınması, yaklaşık 1 saat bir şey yenilmemesi, 5 saat boyunca kepek, yulaf gibi gıdalardan uzak durulması ve kan sayımı yapılacağı gün hormon ilacı alınmaması gerekmektedir. Diğer taraftan dozun fazla alınması halinde hastalık hipertiroidiye dönüşebileceğinden, bu dengenin kurulabilmesi için düzenli şekilde takip gerekmektedir.

Hipertiroidi, tiroid hormonu tarafından salgılanan hormondan kaynaklanan bir hastalık çeşididir. Hipertiroidi halinde çok fazla hormon salgılanmaktadır. Bu nedenle vücutta birtakım fonksiyon bozuklukları meydana gelmektedir. Hipertiroidi halinde hastalarda görülen temel bulgular hipotiroididen farklıdır. Yani tam tersi olarak gelişir. Aşırı terleme, ani kilo kaybı, ellerde titreme, kalp çarpıntısı, merdiven çıkarken ve yürürken nefes nefese kalma, hatta konuşurken bile bazen yorulma, metabolizmanın normal seviyeden daha hızlı çalışması, adet düzensizliği gibi belirtiler gözlemlenebilir.

Normal şartlarda bu belirtiler ile hayatı idame ettirebilmek oldukça zordur. Bu nedenle bir an evvel kan sayımı yaptırarak ilaç tedavisine başlanması gerekmektedir. Bazen hipertiroidi hastaları için uygulanan ilaç tedavisi için öngörülen belirli bir süre bulunmaktadır. Eğer bu süre zarfında hastada beklenen iyileşme yaşanmaz ise kalıcı tedavi yöntemlerinin denenmesine geçilir. Bunlardan birincisi radyoaktif iyot denilen ve halk arasında da atom tedavisi olarak anılan yöntem, diğeri ise cerrahi müdahaledir. Her ikisinin de artıları ve eksileri bulunmaktadır. İlaç tedavisi sonrasında çözüm alınamayan hastaya doğrudan iyot tedavisine başlanabilir ya da hiç tercih edilmeden doğrudan ameliyat seçeneğine geçilebilir. Bazen de iyot tedavisi uygulanan hastada ilerleyen yıllarda tekrar hastalık nüksederse ya da iyileşme meydana gelmez ise bu aşamadan sonra da ameliyat önerilir.

Eğer hastada göz bulgusu varsa yani hastanın gözleri dışarı fırlamış ise cerrahi müdahale daha uygun görülür. Çünkü iyot verilmesi halinde gözlerdeki bu bulgu daha da artarak kalıcı hale gelebilir. Hangi nedenle cerrahi müdahale seçilmiş olursa olsun, ameliyat sonunda artık hastanın kanda olmayan yani salgılanmayan hormonlarının takviyesi için hormon tabletleri ile tedavisine devam edilmesi gerekir. Cerrahi müdahale sonrasında da hasta artık kalıcı bir tiroid hastasıdır ve bu ilaç tedavisi ömür boyu devam etmektedir. Önerilen ilaçlar hastanın antitiroid ilaçlarıdır ve piyasada oldukça ucuz bir fiyattan satılmaktadır.

Tiroid hastalığı, günümüzde oldukça yaygınlaşmış bir tıbbi vakadır. Özellikle doğum sonrasında annelerin bu dönemde hormonların da etkisiyle hastalık tetiklenebileceğinden tiroid hormonlarını kontrol ettirmeleri gerekmektedir. Ayrıca hamilelik döneminde anne karnındaki bebek açısından da bu kan sayımları ihmal edilmemelidir.